Xạ trị điều trị ung thư

Xạ trị hoạt động thế nào?

Xạ trị hoạt động bằng cách phá hủy ADN của tế bào ung thư. Điều này ngăn chặn các tế bào ung thư phát triển và phân chia (nhân lên).

Xạ trị diễn ra như thế nào?

Xạ trị thay đổi phù hợp với từng người bệnh. Bạn sẽ được đội ngũ xạ trị giải thích chi tiết về quá trình xạ. Kỹ thuật viên xạ trị sẽ là người thực hiện xạ trị. Họ sẽ:

• Giải thích điều gì sẽ xảy ra
• Cho bạn biết có thể gặp tác dụng phụ nào
• Đảm bảo việc điều trị đúng liều và đúng vùng
• Phối hợp chặt chẽ với Bác sĩ xạ trị và Điều dưỡng xạ trị để chăm sóc cho bạn. Xạ trị:
• Không làm bạn đau
• Không thể nhìn thấy, cảm thấy và không có mùi vị.

Các phương pháp xạ trị đều giống nhau?

Bác sĩ xạ trị sẽ giải thích về Phương án xạ trị tốt nhất cho bạn.
Phương pháp xạ trị phụ thuộc vào:

• Loại, kích thước, và vị trí khối u
• Tình trạng di căn
• Tác dụng phụ có thể gặp
• Các điều trị khác: phẫu thuật, hóa trị…
• Mục đích của xạ trị: chữa khỏi bệnh hay để thu nhỏ khối u hoặc kiểm soát triệu chứng. 

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc gì, hãy tư vấn với Bác sĩ xạ trị hoặc nhóm điều trị.

Tôi có thể tiếp tục các hoạt động hàng ngày của mình không?

• Hầu hết mọi người vẫn sinh hoạt bình thường trong thời gian điều trị, kể cả là làm việc, tập thể dục, và chăm sóc con cái.
• Nếu bạn đang xạ trị não hoặc phải uống thuốc khiến bạn bị chóng mặt, bạn có thể không lái xe được.
• Bác sĩ xạ trị sẽ thảo luận vấn đề này với bạn và gia đình, bạn bè, hoặc người chăm sóc bạn.

Tác dụng phụ khi Xạ trị

Hầu hết mọi người đều bị một số tác dụng phụ do xạ trị. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

• Mẩn đỏ và những thay đổi khác ở da vùng xạ trị
• Rụng lông tóc ở vùng xạ trị
• Mệt mỏi.

Hãy tư vấn với Bác sĩ, Kỹ thuật viên xạ trị, hoặc Điều dưỡng về những tác dụng phụ có thể xảy ra và cách xử trí.

Mỗi người có thể gặp những tác dụng phụ khác nhau và còn tùy thuộc vào bộ phận bị xạ.

Đội ngũ xạ trị sẽ luôn giúp bạn hiểu rõ và xử trí tác dụng phụ khi xạ trị. Bạn hãy trao đổi với họ khi có bất kỳ bất thường nào trong quá trình điều trị.

Tư vấn điều trị

Bác sĩ xạ trị sẽ hẹn gặp và thăm khám cho bạn. Bạn nên đi cùng người thân, người chăm sóc, bạn bè vì sẽ có nhiều thông tin cần trao đổi.
Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về:

• Quá trình bệnh lý và kết quả xét nghiệm
• Mục đích của xạ trị
• Lợi ích và rủi ro của xạ trị (hoặc không xạ trị)
• Tác dụng phụ có thể gặp
• Việc chấp thuận xạ trị.

Mô phỏng và lập kế hoạch

Trước khi xạ trị có thể bạn sẽ được chụp mô phỏng hoặc tập thở trước khi chụp mô phỏng. Để lên kế hoạch điều trị, Kỹ thuật viên xạ trị sẽ giúp bạn nằm tư thế thích hợp trên bàn và tiến hành chụp cắt lớp vùng cần điều trị.

Thời gian chụp mô phỏng khoảng 30 phút đến 1 tiếng.

Sau khi chụp mô phỏng, Bác sĩ xạ trị sẽ phối hợp với nhóm xạ trị (gồm kỹ sư vật lý, kỹ thuật viên xạ trị, và điều dưỡng xạ trị) lên kế hoạch điều trị cho bạn. Lập kế hoạch xạ trị cần được thực hiện cẩn thận và tỉ mỉ dựa trên hình ảnh đã chụp mô phỏng nên có thể mất vài ngày.

Điều trị Xạ trị

Xạ trị khác nhau tùy từng người bệnh. Nếu xạ trị ngoài:

• Bạn sẽ nằm trên bàn, máy xạ trị (là máy gia tốc tuyến tính) quay xung quanh bạn và không chạm vào bạn
• Mỗi lần xạ khoảng 15 – 30 phút
• Số lần điều trị được chia thành các phân liều
• Số phân liều xạ trị tùy thuộc vào – loại ung thư – bộ phận cơ thể cần xạ trị – mục đích điều trị nhằm kiểm soát hay chữa khỏi bệnh
• Điều trị thường được thực hiện một lần một ngày từ thứ hai đến thứ sáu, có thể kéo dài vài tuần
• Hầu hết người bệnh vẫn duy trì được công việc, tập luyện hay tham gia các hoạt động xã hội.

Tái khám

Bác sĩ xạ trị sẽ hẹn khám lại cho bạn sau khi xạ trị xong để trao đổi về:

• Các tác dụng phụ bạn có thể gặp và cách xử trí
• Kết quả điều trị
• Lên kế hoạch chăm sóc và theo dõi sau xạ trị.